เพราะศิลปะคือธรรมชาติที่สอดแทรกอยู่ในชีวิตของเรามาอย่างยาวนาน ในยุคกรีกโบราณมีการค้นพบความไม่สมดุลแฝงอยู่ในธรรมชาติมากมาย และพวกเขาก็ให้ชื่อเรียกสิ่งเหล่านั้นว่า “Phi (Φ)” หรือที่เราเรียกในปัจจุบันว่า Golden Ratio หรือ สัดส่วนทองคำ
Golden Ratio หรือ สัดส่วนทองคำ เป็นศาสตร์ที่นักออกแบบเลือกใช้ในการสร้างสรรค์ผลงาน พอๆ กับการใช้ “กฎสามส่วน” ในการถ่ายรูปของช่างถ่ายภาพ แต่สำหรับรูปแบบของการนำ Golden Ratio ไปใช้อาจมีความซับซ้อนกันอยู่เล็กน้อย และเพื่อให้เข้าใจคำนี้กันมากขึ้น เรามาทำความรู้จักคำๆ นี้ไปพร้อมกันค่ะ
ต้นกำเนิด Golden Ratio
Golden Ratio หรือ สัดส่วนทองคำ เป็นแนวคิดที่มีต้นกำเนิดมาแล้วกว่า 2,200 ปี จากหลักการทางคณิตศาสตร์ โดย ชายชาวกรีก ชื่อว่า Euclid (ยูคริด) ที่เป็นการนำส่วนประกอบของคณิตศาสตร์มาใช้ในการวัดมาตรส่วนและคำนวนการก่อสร้าง
ในอีก 2000 ต่อมา ศตวรรษที่ 15 ผู้คนก็เริ่มนำแนวคิดนี้มาใช้คำนวณในงานต่างๆ มากมาย และสำหรับคนที่หยิบแนวคิดนี้มาใช้ในงานศิลปะคนแรก ก็คือ Leonado Da Vinci (ลีโอนาโด้ ดา วินซี)
Leonado Da Vinci ได้มองเห็นความพิเศษจากมาตรส่วนนี้ โดยเขาเชื่อว่าเมื่ออัตราส่วนนี้ไปอยู่ที่ไหนก็มักจะมีแรงดึงดูดเสมอ อีกทั้ง อัตราส่วนนี้ยังมีความเกี่ยวข้องกับมนุษย์ และเข้าใจว่ามนุษย์ก็คือธรรมชาติ เราทุกคนคือสัดส่วนที่พระเจ้าใช้ในการสร้างมนุษย์ขึ้นมา
ตัวอย่างผลงานของ Leonado Da Vinci ที่ใช้หลักการ Golden Ratio ผสมผสานกับงานศิลปะ
Golden Ratio เป็นสัดส่วนที่เกิดจากเลข Fibonacci
Fibonacci คือ ตัวเลขที่เกิดจากการบวกกันของเลขคู่หน้าไปเรื่อยๆ จนเกิดค่าเฉลี่ยความต่างอยู่ที่สัดส่วน 1:1.618
ซึ่งหากเราสังเกตุ ก็จะสามารถพบเห็นตัวเลข Fibonacci (1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144, 233) แฝงอยู่ในธรรมชาติได้ทั่วไป เช่น
และสำหรับตัวเลขของ Golden Ratio 1:1.618 เราก็สามารถพบเห็นสัดส่วนตัวเลขนี้ได้จากธรรมชาติรอบตัวได้เช่นกัน
การเทียบสัดส่วน Golden Ratio ในงานออกแบบ
1 : 1.618 = 1000px : 1618px
วิธีการสร้าง Golden Ratio ด้วย Illustrator
1. สร้างสี่เหลี่ยมจตุรัส ลากเส้นแบ่งครึ่ง ดึงเส้นเฉียงจากล่างกลาง ไปขวาบน
2. ปรับองศาเส้นเฉียงให้นอนลง 90 องศา
3. สร้างสีเหลี่ยมจตุรัส (หมายเลข 2) ให้พอดีเส้นขั้นแนวนอน จะได้อัตราส่วนแนวยาว 1.618 พอดี
4. สร้างสี่เหลี่ยมจตุรัสเพิ่มไปเรื่อยๆ จาก 1 ไป 2 ไป 3 ไป 4 ไป 5 ไป 6 จะได้อัตราส่วน 1.1618 ที่เป็นลักษณะรูปสามเหลี่ยมก้นหอย
5. สร้างวงกลมเข้าไปในสี่เหลี่ยมทุกอัน
6. สร้างเส้นโค้งจากมุม ไปยังอีกมุมตรงข้ามทุกอัน จะได้ลักษณะเส้นเกลียว
ตัวอย่างแบรนด์ที่ใช้หลักการ Golden Ratio ในการออกแบบ
APPLE
TOYOTA
Pepsi
